Câu chuyện về Thái Khắc Thành và những con gà lôi trắng của mình là một minh chứng sống động cho thấy tầm quan trọng của pháp luật.
Từ một bị cáo đối mặt với án tù 6 năm, ông Thành đã được miễn trách nhiệm hình sự nhờ một thông tư mới về quản lý động vật hoang dã. Vụ án không chỉ xoay quanh số phận của một cá nhân mà còn làm nổi bật những vấn đề lớn hơn về tính kịp thời, sự linh hoạt của hệ thống pháp luật và việc cập nhật thông tin giữa các cơ quan tố tụng.
Từ “tội phạm” đến tự do
Thái Khắc Thành (45 tuổi, Nghệ An) bị khởi tố về tội “Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm” theo Điều 244 Bộ luật Hình sự. Tại thời điểm vụ án diễn ra, gà lôi trắng được xếp vào nhóm IB, là loài động vật rừng đang bị đe dọa tuyệt chủng, nghiêm cấm khai thác và sử dụng vì mục đích thương mại.
Ông Thành khai rằng mình mua gà lôi trắng về nuôi làm cảnh vì thấy đẹp, không biết đây là loài quý hiếm. Tuy nhiên, theo lời khai tại cơ quan điều tra, ông Thành biết việc nuôi giống gà lôi trắng này cần giấy phép nhưng đã không xin phép.
Ngày 8/8, TAND Khu vực 5, tỉnh Hưng Yên, đã tuyên phạt ông Thành 6 năm tù. Bản án này nhanh chóng thu hút sự chú ý của dư luận.
Tuy nhiên, bước ngoặt của vụ án đến từ một sự thay đổi pháp lý quan trọng: Thông tư 27/2025 của Bộ Nông nghiệp và Môi trường về quản lý loài nguy cấp, quý, hiếm, có hiệu lực từ ngày 1/7. Theo thông tư, gà lôi trắng đã được chuyển sang nhóm IIB, tức là không còn bị cấm nuôi thương mại mà chỉ phải tuân thủ các quy định về nuôi, nhốt, vận chuyển.
Tại phiên phúc thẩm trưa 17/10, TAND tỉnh Hưng Yên đã xem xét vụ án dựa trên Thông tư 27 mới. HĐXX phúc thẩm khẳng định việc truy tố ông Thành ở giai đoạn sơ thẩm là “đúng người, đúng tội, đúng pháp luật” tại thời điểm đó.
Nhưng do Thông tư 27 có hiệu lực, hành vi của ông Thành không còn nguy hiểm cho xã hội nữa. Đại diện VKSND tỉnh Hưng Yên cũng nhận định tương tự, đề nghị miễn trách nhiệm hình sự và miễn tiền phạt bổ sung cho bị cáo.
Kết quả, HĐXX phúc thẩm đã sửa bản án sơ thẩm, tuyên miễn trách nhiệm hình sự và tiền phạt bổ sung cho ông Thành. Bản án này có hiệu lực ngay lập tức. Sau phiên tòa, ông Thành đã bày tỏ lòng biết ơn, xúc động khi được về với gia đình.
Bài học từ vụ án gà lôi trắng
Vụ án gà lôi trắng là một bài học quý giá cho hệ thống pháp luật Việt Nam. Theo Điều 29 Bộ luật Hình sự, người phạm tội có thể được miễn trách nhiệm hình sự khi có sự thay đổi chính sách, pháp luật làm cho hành vi không còn nguy hiểm cho xã hội. Điều này thể hiện tính nhân văn và linh hoạt của pháp luật.
Tuy nhiên, việc Thông tư 27 có hiệu lực từ 1/7 nhưng mãi đến 16/7 mới được đăng trên Cổng thông tin điện tử Chính phủ, và không được gửi kịp thời cho các cơ quan tiến hành tố tụng, đã gây ra những khó khăn nhất định cho tòa sơ thẩm vụ gà lôi trắng.
Chính vì vậy, HĐXX phúc thẩm đã kiến nghị Bộ Nông nghiệp và Môi trường cần có văn bản thông báo chính thức và kịp thời cho các cơ quan tiến hành tố tụng và cơ quan liên quan về những thay đổi trong danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm. Đồng thời, kiến nghị Chính phủ rà soát các văn bản pháp luật đang có nội dung không thống nhất để kịp thời xử lý.
Đừng quên theo dõi kênh TinhayVIP thường xuyên để cập nhật thêm nhiều tin tức hay và thú vị khác nhé.
