Light novel, một dạng tiểu thuyết văn học đại chúng của Nhật Bản nhắm đến đối tượng độc giả trẻ tuổi, đã từng trải qua một giai đoạn phát triển rực rỡ.
Biểu tượng văn hoá đại chúng gặp khủng hoảng
Khởi nguồn từ các tạp chí bình dân (pulp magazines), light novel dần định hình với phong cách minh họa kiểu manga và nội dung thường xoay quanh các chủ đề như hài lãng mạn và giả tưởng isekai.
Thập niên 1990 chứng kiến cú hit Slayers, và sau đó là sự ra đời của Dengeki Bunko bởi MediaWorks, một dấu ấn quan trọng đã cho ra đời nhiều series nổi tiếng. Đỉnh điểm của sự bùng nổ có thể kể đến khoảng năm 2006 với thành công vang dội của series Haruhi Suzumiya, khiến số lượng nhà xuất bản và độc giả quan tâm đến light novel tăng vọt.
Thị trường light novel năm 2007 được ước tính khoảng 20 tỷ yên với khoảng 30 triệu bản được xuất bản hàng năm. Đến năm 2009, doanh thu light novel đạt 30,1 tỷ yên, chiếm khoảng 20% tổng doanh số sách khổ bunkobon (bỏ túi) tại Nhật Bản, với Kadokawa Corporation nắm giữ 70-80% thị phần.
Tuy nhiên, chỉ trong vòng chưa đầy một thập kỷ trở lại đây, bức tranh tài chính của ngành này đã thay đổi một cách chóng mặt, báo hiệu những thử thách lớn phía trước.
Số liệu từ hệ thống Oricon cho thấy một sự sụt giảm nghiêm trọng: tổng giá trị thị trường light novel đã “bốc hơi” từ 351,4 tỷ yên (năm 2015) xuống chỉ còn 184,1 tỷ yên (năm 2024). Đây là một cú sốc lớn, tương đương với việc gần một nửa doanh thu đã biến mất.
Mô hình truyền thống lung lay: Liệu light novel có tìm được lối thoát?
Sức hấp dẫn sụt giảm của light novel Nhật Bản bắt nguồn từ nhiều yếu tố đan xen. Một trong những thách thức lớn là sự cạn kiệt về ý tưởng và việc lạm dụng các mô-típ đã trở nên cũ kỹ. Đặc biệt, thể loại isekai (chuyển sinh sang thế giới khác), từng là “mỏ vàng”, nay lại khiến không ít độc giả cảm thấy “bội thực”.
Những kịch bản dễ đoán như nhân vật chính dễ dàng đánh bại tầng lớp quý tộc thối nát, bối cảnh trường học phép thuật với hệ thống cấp bậc quen thuộc, hay những mối tình sét đánh thiếu chiều sâu đã làm xói mòn sức hút, khiến light novel thiếu đi sự đột phá cần thiết để giữ chân người đọc.
Không thể không kể đến sự thay đổi mang tính bước ngoặt trong thói quen giải trí của thế hệ trẻ Nhật Bản. Thay vì dành thời gian cho từng trang sách giấy, họ bị cuốn vào thế giới trực tuyến, sức hút khó cưỡng từ TikTok, YouTube hay các trò chơi điện tử.
Sự bùng nổ của các nền tảng đọc truyện miễn phí trên internet cũng đóng một vai trò không nhỏ trong việc làm suy yếu thị trường sách in. Với sự phổ biến của điện thoại thông minh và các dịch vụ trực tuyến, người đọc ngày càng có ít lý do để chi tiền cho một bản sách giấy khi họ có thể tiếp cận nội dung tương tự mà không tốn một xu.
Việc giữ vững vị thế và sức hút tại thị trường nội địa Nhật Bản, nơi light novel từng là một biểu tượng, đòi hỏi sự thích ứng và đổi mới không ngừng từ các nhà sáng tạo và nhà xuất bản.
Theo dõi thêm trên TinhayVIP để cập nhật các thông tin thú vị nhanh chóng và liên tục!
